10 stappen naar een gezonde financiële toekomst na de scheiding

Een echtscheiding is een ingrijpende en emotionele gebeurtenis. Er moet veel geregeld worden en ook de toekomst ziet er ineens heel anders uit. Regel je de scheiding ook financieel meteen goed, dan geeft dat rust voor de toekomst. Niet zelden belanden mensen na de scheiding in financiële problemen. Door de scheiding goed af te wikkelen en direct overzicht in jouw in- en uitgaven te creëren krijg je veel meer inzicht en loop je minder risico op schulden en een chronisch tekort aan geld. Met deze 10 stappen start je aan een gezonde, onafhankelijke financiële toekomst.

1: Wat is jullie samenlevingsvorm?

Allereerst is het belangrijk welke samenlevingsvorm jullie hadden. Zijn jullie getrouwd of hebben jullie een geregistreerd partnerschap, een samenlevingsovereenkomst of ligt er zelfs niets vast? Is er spraken van een gemeenschap van goederen of zijn er huwelijkse voorwaarden? Als je dat helder hebt, dan heb je het vertrekpunt voor de afwikkeling. De samenlevingsvorm en eventuele huwelijkse voorwaarden zijn namelijk bepalend voor de gehele verdeling.

2: Is er een gezamenlijke woning?

Hebben jullie samen een koopwoning met een hypotheek? Dan moet je bepalen of een van jullie er kan blijven wonen of dat het verkocht zal worden. Eerst moet het huis getaxeerd worden. Wil een van de twee er blijven wonen, dan volgt er een gesprek met de bank. Eventuele winst of verlies moet ook verdeeld worden. Komt de financiering rond? Dan moet de ander uit de hoofdelijke aansprakelijkheid worden ontslagen. Daarbij komt de woning op één naam te staan. Deze twee zaken regel je – zodra de scheiding officieel is - bij de notaris.

Hebben jullie een huurwoning? Bekijk dan in het huurcontract wat opgenomen is over een eventuele scheiding.

3: Rekeningen, schulden en verzekeringen

Inventariseer alle (gezamenlijke) rekeningen, schulden en verzekeringen. Noteer zodra het verzoek tot echtscheiding er ligt het saldo van de rekeningen. Hoe het saldo verdeeld wordt hangt af van de samenlevingsvorm, maar je kunt wel vast bepalen wie de rekening houdt of dat de rekening moet worden opgeheven. Breng ook de automatische incasso’s in kaart en kijk of je ze kunt aanpassen of stop kunt zetten.

Maak vervolgens ook een overzicht van de verzekeringen en controleer bij de verzekeraar wat er gewijzigd moet worden. Soms is een naamswijziging voldoende, maar bij bijvoorbeeld de levensverzekering ligt dat ingewikkelder. De verzekeraar kan je daar meer informatie over geven.

Breng schulden in kaart en maak afspraken over de aansprakelijkheid en aflossing.

4: Het pensioen

Bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap wordt er voor beiden pensioen opgebouwd. Gaan jullie uit elkaar, dan moet het ouderdomspensioen worden verevend, tenzij jullie daar vanaf zien in het echtscheidingsconvenant. Het nabestaande pensioen, dat je na het overlijden van jouw ex-partner ontvangt, wordt omgezet in een bijzonder nabestaande pensioen. Geef de scheiding binnen 2 jaar door aan het pensioenfonds. Zij zorgen er dan voor dat het verdeeld wordt. Woonden jullie samen? Dan volgt er geen verdeling van het ouderdomspensioen, maar moet je wel doorgeven dat jullie uit elkaar zijn. Bij samenwoners is er soms wel spraken van een partnerpensioen.

5: Partneralimentatie

Bij een echtscheiding of ontbinding van een geregistreerd partnerschap kan er spraken zijn van partneralimentatie als een van de twee aanzienlijk minder verdiende. Wil jij weten hoe het zit met partneralimentatie en of dat ook voor jullie geldt?
Klik dan hier

6: Het echtscheidingsconvenant

Alle afspraken die je maakt met betrekking tot de eerste 5 punten en het verdelen van de boedel, kunnen jullie samen vastleggen in een echtscheidingsconvenant. Dit kan de rechter dan vervolgens aan de echtscheidingsbeschikking hechten. Komen jullie er samen niet uit? Dan zal de rechter na een procedure de afspraken vastleggen in de beschikking.

7: Kinderen en kinderalimentatie

Als je samen kinderen hebt moeten jullie (bij gezamenlijk gezag) ook een ouderschapsplan opstellen. Hier staan de afspraken over de kinderen in. Bij wie staan ze ingeschreven? Hoe wordt de zorg verdeeld en welke afspraken zijn er gemaakt over de kosten en de kinderalimentatie? Al deze punten komen terug in het ouderschapsplan. Meer informatie over het ouderschapsplan vind je hier. 

Belangrijk: de ouder bij wie de kinderen ingeschreven staan wordt gezien als het eenoudergezin. De andere ouder is alleenstaand. Dit is een belangrijk verschil voor veel geldzaken. Ook de kinderbijslag, kinderopvangtoeslag en eventueel kindgebonden budget worden overgemaakt aan de ouder waarbij de kinderen ingeschreven staan. Is er spraken van co-ouderschap dan wordt dat bij helfte verdeeld.

Als je kinderen hebt zijn de afspraken uit het ouderschapsplan dus van grote invloed op jouw toekomstige financiële situatie.

8: Einde fiscaal partnerschap

Als je getrouwd bent of je hebt samen een geregistreerd partnerschap dan ben je ook fiscaal partner. Dit betekent dat je samen aangifte inkomstenbelasting mag doen en de inkomsten en aftrekposten zo gunstig mogelijk kunt verdelen. Het fiscaal partnerschap eindigt op het moment dat er een verzoekschrift tot ontbinding van het huwelijk of geregistreerd partnerschap is ingediend bij de rechtbank en jij en jouw ex-partner niet meer op hetzelfde adres ingeschreven staan. Als je wilt mag je in dat jaar nog wel samen aangifte inkomstenbelasting doen. Houd er wel rekening mee dat als je nog een keer samen aangifte inkomstenbelasting doet, je voor dat jaar nog geen aanspraak kunt maken op kindgebonden budget en huur- en zorgtoeslag. Wil je meer weten over de belastingaangifte na een scheiding lees dan hier verder

9: Toeslagen

Na de scheiding kan het zijn dat je recht hebt op toeslagen. Het Nibud heeft de site: berekenuwrecht. Hier kun je zien op welke tegemoetkomingen je recht hebt. Kregen jij en jouw ex al toeslagen, dan zal de gemeente aan de Belastingdienst doorgeven dat jullie uit elkaar zijn. Woonden jullie alleen samen, dan moet je dat zelf doorgeven.

10: Breng jouw eigen financiën in kaart

Zodra de scheiding rond is en je weet jouw nieuwe inkomsten en vaste lasten, dan is het verstandig om deze nieuwe situatie op papier te zetten. Dit kan met behulp van een budgetcoach, maar je kunt het natuurlijk ook zelf doen. Handige websites zijn: het Nibud en wijzeringeldzaken. Hier zijn tools voor persoonlijk budgetadvies, het geldplan scheiden en digitale huishoudboekjes. Ook vind je hier handige bespaartips.

Heb je hulp nodig bij de afwikkeling van de scheiding? Neem dan vrijblijvend contact met ons op.